تعریف، تاریخچه و راهنمای خرید انواع ترازو
در این مقاله قصد داریم اطلاعات دقیق، کامل و حتی‌الامکان جامعی را در خصوص راهنمای خرید انواع ترازو برای کاربران عزیزمام بیان نماییم. مستلزم این مقاله ارائه اطلاعاتی در خصوص تعرف ترازو (ترازو چیست؟)، تاریخچه ترازو و تقسیم بندی انواع ترازو است. انواع ترازو ها عبارتند از باسکول، قپان (قاپان)، ترازوی وزن کشی، ترازوی کفه ای، ترازوی طلا فروشی، آزمایشگاهی و فنری. امید است این مقاله مورد توجه کاربران عزیز فروشگاه هپتا قرار گیرد.
ترازو چیست؟
برای تعریف این واژه به سراغ منابع معتبر مختلفی می‌رویم:
ویکی پدیا می‌گوید:
ترازو که میزان یا وزن‌سنج و جرم‌سنج نیز خوانده می‌شود، ابزاری است که برای سنجش مقدار (سنگینی) اجسام و انسانها از آن استفاده می‌شود.
لغت‌نامه دهخدا گفته است:
آلتی باشد که چیزها را بدان وزن کنند.
فرهنگ معین ترازو چیست را اینطور تعریف کرده‌است:
۱ – ابزاری برای وزن کردن اجسام . ۲ – نام هفتمین برج از دوازده برج منطقه البروج که خورشید در حرکت ظاهری خود مهر ماه در این برج دیده می شود.
فرهنگ عمید نیز اینطور تعریف کرده‌است:
ابزاری که چیزی را در آن می‌گذارند و وزن آن‌را معیّن می‌کنند.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم ترازو چیست را اینطور تعریف می‌کند:
دستگاهی برای اندازه گیری جرم یا وزن
اینگونه که از تمامی تعاریف بالا به دست می‌آید، به هر ابزار یا وسیله ای که توسط آن (با استفاده از آن) بتوان جرم و وزن هر چیزی را محاسبه کرد، ترازو می‌گویند.
غلط مصطلح درباره ترازو
چیزی که ترازو آن‌را اندازه می‌گیرد، جرم است و نه وزن.
تعریف وزن: به نیرویی که در اثر شتاب گرانش زمین به جرم وارد می‌شود را وزن می‌گویند. واحد اندازه‌گیری وزن نیوتن است.
وزن با فرمول W=m.gمحاسبه می‌شود. در این فرمول، m جرم جسم (بر حسب کیلوگرم) و g نیز نیروی گرانش زمین (بر حسب نیوتن بر کیلوگرم) است. نیروی گرانش زمین همواره مقدار ثابت 9.8 است. (برای راحتی در محاسبات 10 درنظر می‌گیرند.)
تعریف جرم: مقدار ماده تشکیل دهنده یک جسم را جرم می‌گویند. مقدار جرم در همه جا ثابت است و واحد اندازه گیری آن نیز کیلو گرم (kg) است.
به عبارتی می‌توان گفت، وزن اجسام در روی کره زمین، 10 برابر جرم آنها است.
تاریخچه ترازو
در خصوص قدمت و تاریخچه ترازو، اطلاعات دقیقی در دست نیست. بر اساس حدس و گمان‌هایی آن‌را به 2 تا 5 هزار سال قبل از میلاد مسیح نسبت می‌دهند. سر منشاء این حدس و گمان‌ها اشارات مختصر عهد عتیق و دیوارنگاره‌های مقبره فراعنه است.
ترازو در تاریخ اسلام نیز دارای سوابق و پیشینه‌هایی است. در اواخر قرن پنجم هجری، دانشمندی مسلمان به نام عبدالرحمان خازنی، ترازویی ساخت. در روزگاری که اثری از تکنولوژی نبود، اختراع این دانشمند مسلمان از دقیق ترین لوازم توزین بود. این ترازو بعد ها با نام ترازوی حکمت شناخته شد. گفته‌ها حاکی از آن است، این ترازو که دارای 5 کفه بود، اختراعی فوق العاده محسوب می‌شد.
انواع ترازو
حتماٌ این سوال برای شما هم پیش آمده است که، شناخت انواع ترازو چه کاربردی دارد؟
پاسخ به این سوال بسیار ساده است. شناخت ترازوها و کاربردهای آنها کمک به سزایی در انتخاب و خرید ترازوی مورد نیازمان می‌کند.
ترازو وظیفه توزین را بر عهده دارد و این وظیفه از زمان‌های دور تاکنون هیچ تغییری نکرده است. تنها چیزی که تغییر کرده است، شکل ظاهری ترازو هاست که بر اساس نیازهای کاربر طراحی و تغییر یافته‌اند.
تقسیم بندی انواع ترازو ها بر اساس مکانیزم کاری
ترازوها از نظر نوع مکانیزم کاری به چهار دسته مکانیکی، عقربه‌ای، فنری و دیجیتالی تقسیم می‌شود :
ترازوهای مکانیکی: به ترازوهایی اطلاق می‌شود که بدون برق و باتری با استفاده از سنگ (وزنه)، به محاسبه جرم می‌پردازد. ترازوی دوکفه ای از این نوع است.
ترازوهای عقربه ای (آنالوک): ترازوهایی که بدون برق و باتری کار می‌کنند و وزن را با کمک عقربه نمایش می‌دهند. این نوع ترازوها میزان فشار وارده را با با استفاده از حسگرهای مکانیکی سنجش و با عقربه نشان می‌دهند. برخی ترازوهای آشپزخانه و یا برخی ترازوی نفر کش از این نوع هستند.
ترازوی فنری: ترازوی فنری ابزاری است دارای یک فنر ثابت که در یک سر این فنر یک قلاب برای نگه داشتن اجسام وجود دارد و در سر دیگر آن حلقه‌ای برای آویزان ماندن ترازو از آن. میزان تغییر طول فنر (فشرده شدن فنر) وزن را نشان می‌دهد. نفراتی که در گذشته مشغول جمع‌آوری نان خشک بودند (نان‌خشکی‌ها) از این نوع ترازوها استفاده می‌کردند.
ترازوهای دیجیتال: ترازوهایی که با برق یا باتری کار می‌کنند و با استفاده از حسگرهای داخلی به محاسبه جرم می‌پردازند.
میزان جرم را در نمایشگرهای دیجیتالی نمایش می‌دهند.
تقسم بندی انواع ترازو بر اساس مقدار و ظرفیت توزین
ترازو ها از نظر مقدار توزین نیز به دسته‌های سبک و سنگین تقسیم می‌شوند:
ترازو های سبک: معمولاٌ به ترازوهایی که اوزان کمتر از 70 کیلوگرم را اندازه گیری می‌کنند، ترازوی سبک می‌گویند.
ترازوهای سنگین: همچنین (معمولاٌ) به ترازوهایی که اوزان بالاتر از 70 کیلوگرم را اندازه گیری می‌کنند، ترازوی سنگین می‌گویند. ترازوی سنگین را باسکول نیز می‌نامند. انواع باسکول ها عبارتند از باسکول های مورد استفاده در میادین میوه و تره بار، باسکول های جاده‌ای و …
نکته: عدد 70 کیلوگرم عدد دقیقی نیست و این تقسیم‌بندی حدودی است.
تقسیم بندی انواع ترازو ها بر اساس نوع کاربری
ترازو ها از نظر نوع ساختار و کاربری نیز به دسته‌های زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
ترازوی قپان:
قپان کلمه ای ترکی است که در ترکی “قاپان” تلفظ می‌گردد. اما در این مبحث، به ترازویی که یک پله دارد و از شاهین آن سنگ (وزنه) آویزان است را قپان می‌گویند. مکانیزم کاری به این صورت است که جسم را در پله یا سطح مسطح آن قرار می‌دهند و بر روی آویز آن سنگ (وزنه) های با وزن معین را قرا می‌دهند. هنگامی که شاهین در تعادل قرار گرفت، وزن جسم برابر با وزن سنگ‌های نصب شده در آویز است.
این نوع در دسته ترازوهای مکانیکی و (معمولاٌ) سنگین قرار می‌گیرد. از آن معمولاٌ در میادین میوه و تره بار و میادین احشام نیز استفاده می‌شود.
ترازوی کفه ای:
این ترازوها که بیشتر به ترازوهای دو کفه ای مشهور هستند، دارای دو کفه در طرفین شاهین هستند. در یکی از کفه ها جسمی که می‌خواهیم توزین شود را قرار می‌دهیم و در طرف دیگر سنگ‌ها (وزنه‌ها) قرار می‌گیرند و وقتی کفه ها طبع اعلام شاهین، در تعادل قرار گرفتند، وزن جسم معادل وزن سنگ‌ها است.
این نوع نیز در دسته ترازوهای مکانیکی سبک قرار می‌گیرند. استفاده از این نوع ترازو تقریبا منسوخ شده‌است.
ترازوهای رطوبت سنج:
ترازو آزمایشگاهی رطوبت‌سنج که بیشتر در آزمایشگاه‌های صنعتی و شیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد، از دقت بسیار بالایی برخوردار بوده و قادر است میزان رطوبت موجود در مواد را با دقت بسیار بالایی تعیین کند.
ترازوهای رطوبت‌سنج از روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری میزان رطوبت موجود در مواد استفاده می‌کنند که متداول‌ترین آنها، روش حرارتی است. در این روش مواد توسط یک لامپ تحت حرارت قرارمی‌گیرند. حرارت حاصله باعث تبخیر رطوبت موجود می‌شود. سپس با محاسبه‌ی وزن از دست‌‌رفته، میزان رطوبت موجود اندازه‌گیری می‌شود.
این ترازوها در دسته ترازوهای دیجیتالی سبک با دقت بالا قرار می‌گیرند و در آزمایشگاه کاربرد دارند.
ترازوی آشپزخانه:
به ترازوهایی که نوع طراحی آنها طوریست که به راحتی بر روی میز آشپزخانه قرار می‌گیرند، ترازوی آشپزخانه می‌گویند. وظیفه اصلی آنها کمک در تعیین میزان مناسبی از مواد خوراکی برای پخت و پز است. معمولاٌ دارای کفه‌های بزرگ و جاداری هستند که در قسمت بالایی آنها قرار می‌گیرد.
این ترازوها هم می‌توانند از نوع عقربه ای یا دیجیتالی باشند.
ترازوی نفر کش:
این ترازوها که گاهاٌ از آنها با عناوینی هم‌چون ترازوی زیرپایی یا ترازوی وزن کشی نیز یاد می‌شود، بیشتر برای توزین وزن انسان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع ترازو ها از نوع بدون علمک هستند و دارای سطحی صاف هستند و فشار سنج ها نیز در چهار گوشه زیرین سطح قرار دارد و نمایشگر نیز بر روی سطح تعبیه می‌شود.
این ترازوها هم می‌توانند در انواع عقربه‌ای یا دیجیتالی باشند. البته استفاده از نوع عقربه‌ای بسیار کم‌رنگ شده‌است.
ترازوی طلا فروشی:
ترازوی طلافروش را با نام ترازوی زرگری هم می‌شناسند. این نوع ترازوها معمولاٌ در سایزهای نسبتاٌ کوچک طراحی و تولید می‌شوند. دقت اندازه‌گیری در این ترازو حرف اول را می‌زند و بعضاٌ دارای دو نمایشگر هستند تا علاوه بر فروشنده مشتری نیز از میزان توزین مطلع گردد.
این ترازو ها نیز در دسته ترازوهای دیجیتالی با دقت بالا و سبک قرار می‌گیرند.
ترازوهای صنعتی و فروشگاهی:
گروهی از ترازو كه دارای بدنه ی مقاوم هستند. این ترازو ها نیز از نوع علمکدار یا بدون علمک هستند. و غالبا دارای دو نمایشگر هستند و بازه وزنی تا 40 کیلوگرم را اندازه گیری می‌کنند. نمونه های این نوع ترازو را در سوپرمارکت‌ها مشاهده کرده‌اید.
راهنمای خرید انواع ترازو
جرم و وزن از مولفه‌های مهمی هستند که همه ما انسانها روزانه با آن سرو کار داریم. از همین رو نیاز مند ابزاری برای سنجش آن هستیم.
با توجه به موارد ذکر شده بالا هنگام خرید ترازو باید نکات زیر را مد نظر قرار دهیم:
کابرد ترازو:
اولین و مهم‌ترین موردی که هنگام خرید ترازو باید مدنظر قرارگیرد، پاسخ به این سوال است که، محل استفاده ما کجاست و ما به چه علت به آن نیاز داریم؟
بله پاسخ به این سوال اولین و مهم‌ترین گام انتخاب است. اگر ما وسیله‌ای برای سنجش وزن خودمان نیاز داریم بالطبع باید ترازوی نفر کش تهیه کنیم نه ترازوی فروشگاهی.
دقت سنجش ترازو:
مورد بعدی که در انتخاب ترازو باید مد نظر قرار بگیرد، میزان دقت ترازو است. این مورد نیز وابسته به قسمت قبل است. بطور مثال اگر ما ترازویی برای آزمایشگاه نیاز داریم، باید ترازویی خریداری نماییم که از دقت اندازه گیری بالایی برخوردار باشد و خطای کمتری داشته باشد.
گاهی اوقات ممکن است گرم‌ها برای ما مهم باشند و گاهی حتی ممکن است صدم گرم‌ها از اهمیت برخوردار باشند (در مشاغلی مثل زرگری یا زعفران فروشی)
در برخی مواقع ممکن است خطای چند کیلویی نیز اهمیت چندانی نداشته باشد (مانند خرید میوه و تره بار در مقیاس تن)
کیفیت مواد اولیه:
مورد بعدی که هنگام خرید ترازو باید مدنظر قرار گیرد، دقت به متریال مواد بکار رفته در محصول است. به عنوان مثال دو ترازو از نظر مشخصات و کارایی در یک سطح قرار دارند و تفاوتشان در کیفیت مواد بکار رفته در آنها است. در این‌جا نیز بسته به محل و میزان استفاده‌ای که از ترازو خواهیم کرد باید بهترین گزینه را انتخاب نماییم.
مقیاس سنجش:
آخرین مورد در خرید ترازو دقت به مقیاسی است که بر اساس آن عمل توزین را انجام می‌دهد. ممکن است ترازویی با مقیاس کیلوگرم کار کند و ترازویی با مقیاس پوند و…
جمع بندی
در این مقاله به بیان تاریخچه ترازو، پاسخ به سوال ترازو چیست پرداختیم. انواع ترازو از قبیل باسکول، قپان (قاپان)، ترازوی وزن کشی، ترازوی کفه ای، طلا فروشی، آزمایشگاهی و فنری را معرفی کردیم و در انتها راهنمای انتخاب و خرید ترازو را بیان نمودیم.
* قصد خرید ترازو دارید؟ انواع ترازو های موجود در فروشگاه اینترنتی هپتا را بررسی نمایید.
* درخصوص این مطلب، نظری دارید؟ زیر همین پست با ما به اشتراک بگذارید.
